Kim był św. Polikarp?

Jednej z osowskich parafii patronuje św. Polikarp. Zapewne nie wszyscy wiedzą kim był i  gdzie działał? 

Ustanowiona w dniu 8 maja 2000 r. osowska Parafia otrzymała tytuł św. Polikarpa Biskupa Męczennika – ucznia apostolskiego. Tytuł ten wiąże naszą wspólnotę z bardzo wczesnym okresem historii Kościoła, a mianowicie z czasami uczniów apostolskich, którzy przyjęli Ewangelię od bezpośrednich świadków całej misji Jezusa Chrystusa i stanowili bardzo ważne ogniwo w tradycji orędzia zbawczego.

Niewątpliwie w tym okresie dziejów zbawienia św. Polikarp, jako uczeń św. Jana Apostoła, zapisał się niezwykle doniośle. Potwierdzają to liczne i dobrze udokumentowane źródła i świadectwa historyczne takie jak: Listy św. Polikarpa do Filipian, Historia Kościoła Euzebiusza z Cezarei, Dzieła św. Ireneusza – Biskupa Lyonu i ucznia św. Polikarpa, Listy św. Ignacego Antiocheńskiego do Polikarpa, Opis męczeństwa św. Polikarpa oraz Żywot św. Polikarpa według Pioniusza. Ponadto na uwagę zasługuje żywy kult tego świętego w Smyrnie (dzisiejszy Izmir), gdzie przez ponad 50 lat pełnił posługę biskupią. Jego relikwie znajdują się w kościele św. Ambrożego w Massinie koło Rzymu, gdzie otaczane są wielką czcią.

Imię Polikarp wywodzi się z języka greckiego (Polykarpos) i oznacza dosłownie: „przynoszący wiele owoców”, „urodzajny”. Ciekawą jest rzeczą, iż pochodzenie tego imienia związane jest ściśle z tradycją chrześcijańską, a dokładniej z tradycją św. Jana Apostoła, którego św. Polikarp był uczniem. Jego imię zostało zbudowane ze słów Chrystusa przekazanych tylko w Ewangelii św. Jana: Kto trwa we Mnie, a Ja w nim, ten przynosi owoc obfity... (w oryginale: karpon polyn), por. J 15,5. Imię Polykarpos składa się właśnie z tych dwóch słów: polyn =„liczny”, „obfity” i karpon = „owoc”.

Św. Polikarp urodził się pomiędzy rokiem 70 a 80 w rodzinie greckiej w małoazjatyckim mieście Smyrna. Był uczniem św. Jana Apostoła, który w tym czasie był biskupem w pobliskim Efezie. Sam Jan Apostoł wyznaczył go na biskupa Smyrny i to w bardzo młodym wieku, gdy miał ok. 30 lat. Niewiele wiemy o początkach chrześcijaństwa w Smyrnie. Już w końcu I w. chrześcijanie smyrneńscy doświadczali prześladowań – pisze o tym św. Jan w Apokalipsie (2,8-11).

Św. Polikarp sprawując urząd biskupa w tym mieście przez około pół wieku, zdobył sobie wielki autorytet, o którym zaświadcza miedzy innymi św. Ignacy Antiocheński w liście do niego: Pochwalając w pełni twój stosunek do Boga, utwierdzony niby na skale niezachwianej, składam najgłębszy hołd Panu, który uznał mnie za godnego ujrzeć twoje oblicze bez skazy. Św. Polikarp zapisał się w historii wczesnego chrześcijaństwa nie tylko jako wybitny pasterz powierzonej mu gminy, ale również jako znakomity uczony. Z jego bogatej refleksji teologicznej zachowały się do dnia dzisiejszego dwa listy adresowane do Filipian, które jeszcze w IV w. były czytane w Kościele jako miarodajne źródła zbawczej nauki. Warto też tu zaznaczyć jako ciekawostkę, że św. Polikarp jest autorem nazwy paroikia utworzonej z czasownika par-oikymi (= mieszkać wśród obcych) na określenie mniejszej wspólnoty chrześcijańskiej. Od tego greckiego wyrazu „paroikia” pochodzi nazwa „parafia”. Ten właśnie szczegół zadecydował też o tytule naszego biuletynu.

Wiedzę o ostatnich chwilach życia św. Polikarpa czerpiemy z opisu jego męczeństwa, z tzw. Passio. Dowiadujemy się z niego o pogromie chrześcijan w Smyrnie za cesarza Antoniusa. Jest tam mowa o tym, że podczas igrzysk 23 lutego 155 roku podniecony tłum zażądał śmierci biskupa Polikarpa, który w tym czasie ukrywał się. Wysłano ekipę policji, a ta torturami zmusiła jednego z domowników do jego wydania. Pochwycony, przyjmuje prześladowców spokojnie. Zostaje doprowadzony do cyrku, gdzie prokonsul próbuje bezskutecznie skłonić go do zaparcia się Chrystusa. Ponieważ igrzyska są już skończone, ma być spalony na stosie. Tu, na stosie, modli się, dziękując Bogu za wszystko. Ponieważ ogień rozwiewa się, zostaje zabity mieczem. Ciało jego spalono, ale chrześcijanie zebrali prochy, aby obchodzić rocznicę jego męczeństwa – narodzin dla nieba. Co roku, w dniu wspomnienia tego wydarzenia Kościół modli się słowami: Boże, Panie całego stworzenia, Ty przyjąłeś świętego Polikarpa, biskupa do grona męczenników, za jego wstawiennictwem udziel nam łaski, abyśmy mogli pić z kielicha męki Chrystusa i zmartwychwstali do życia wiecznego. Amen.